GRMAMMAR PODSTAWY NA ZALICZENIE!!!!

Matura Maj 2019
1. Must -know adjectives - przymiotniki które trzeba znać - matura 

1. Shabby, old - odrapany, stary

2. mesmerising, wonderful, enchanting- cudowny

3. cluttered, messy- zagracony, brudny

4. small, tiny- mały

6. big, huge- duzy, olbrzymi 

7. great, wonderful, amazing- cudowny

8. stunning, gorgeous np. views- cudowny

9. scared, frightened, * petrified- wystraszony

10. sad, upset, anxious, (enkszes) worried- smutny

11. happy, cheery, overjoyed, over the moon- szczesliwy

12. boring, dull- nudny

13. eye-catching, picturesque, *scenic- malowniczy

14. quiet, tranquil, calm (kam), peaceful- spokojny

15. neglected, unkempt- zaniedbany

16. damp- zawilgocony, zagrzybialy

17. I was mesmerised, I was enchanted- byłem oczarowany

18. fat, chubby , plump- gruby

19. slim, thin, skinny- chudy

20.. beautiful, gorgeous- cudowny

21. healthy- zdrowy

22. delicious, tasty , nutritious- smaczny, pozywny

23. severe, strict np. punishment, teacher, parent- surowy

24. important- wazny

25. * appealing - przekonujący np. obrazek na ustnej

26 * I am convinced by picture number 1- jestem przekonany

27. offputting - zniechecający


2. Matura ustna zadanie 3 

• I opt for/ choose picture number 1. 
• I am convinced by this picture. - Ten obrazek mnie przekonuje
• This picture would appeal to young people. - Ten obrazek przekona, trafi do młodych ludzi. 
• Comparing all three pictures- porównując te 3 obrazki
• I turn down- odrzucam 

3. Places: 

Opera house- opera(opra hauz)

Museum – muzeum (Mjuziem )

Castle- zamek (kasl)

Art. gallery – galeria sztuki

Shopping mall – galeria handlowa ( mol)

Theatre- (thiater)

Cinema- kino (sinema)

Forest- las

Park- park

Hill –wzgórze

By the sea- nad morzem

By the Lake- nad jeziorem

By the River- nad rzeką

In the underground- w metrze

On the bus- w autobusie

On the plane – w samolocie

On the train – w pociągu

Church- kościół ( czercz)

At the wedding- na weselu

At the meeting – na spotkaniu

At the lecture- na wykładzie ( lekcze)

In/ at the restaurant- w restauracji

In a shop- w sklepie

In the libr ary- w bibliotece(lajbreri)

Canteen- stołówka

Gym – siłownia

Pitch- boisko

Stadium – stadion (steidiem ) 

4. Words & expressions 

• disabled people - niepełnosprawni
• have a good time – bawić się dobrze
• addiction - uzależnienie
• endangered species – gatunki zagrożone
•  protect – chronić
•  ingredients – składniki
•  recipe – przepis
•  disasters : flood, ( flad - powóź),  earthquake( erfklejk) - trzęsienie ziemi
•  victim – ofiara
•   rescue- ratować
•    flooded- zalany, zatopiony
•   destroyed – zniszczony 
•   injured – ranny
•   action, campaign- akcja , kampania (kampejn)
•   bully / bullying- łobuz zastraszający innych 
•  a witness of bullying – świadek znęcania
•  solve/ solution to the problem – rozwiązywać problem, rozwiązanie problemu
• crime – przestępstwo
•  punishment – kara
•  global warming- globalne ocieplenie 
•  traffic – traffic jam – ruch uliczny, korek
•  wheelchair – wozek inwalidzki
•  facilities – udogodnienia
•  transfer- przelew
• discount- zniżka
•  canteen- stołowka
• appearance – wygląd,
• judge people by appearances – osądzać ludzi po wyglądzie
• household duties (chores) domowe obowiązki : 
• do the dishes - wash up, vacuum, iron, mow the lawn,(kosić trawnik) dust the furniture (ścierać kurz)
• appliance (eplajens) = device=invention=urządzenie
•  useful invention – przydatne urządzenie
• apply for a job – składać podanie o pracę
• ………………………………………………………
• .part time job – praca dorywcza
• advantages and disadvantages - +, - 
• Pros and cons, pluses and minus , + , - 
•  (-downside,  +upside),  - drawback , (* - flipside ), good side, bad side
•   it is my cup of tea = I like it
• focused on the lesson, *pay attention , uważać 
•  diligent student – pilny
• disruptive – niegrzeczny, przeszkadzający
• cheating – oszukiwanie, „ściąganie na lekcji”
•  clean-up the world campaign- akcja sprzątania świata
• take part - brać udział
• * get involved – angazowac 
• participate- brać udział
•  I reject, turn down - odrzucam 

• 5.   Trudne Słówka pojawiające się w pytaniach
• -cause (koz) - przyczyna, powodować
• What is the cause ?- Jaka jest przyczyna
•    increase  - wzrost
•    decrease- spadać 
•   decline- spadać 
•   affect, influence, impact - wpływać
•    reflect - odzwierciedlać
•    curb- redukować 

6. Czasowniki frazowe 

• look atfter- opiekować się 
• fall out- kłócić się 
• make up- godzić się 
• bring up- wychowywać się 
• take off- startować o samolocie
• come down with ( flu) - rozchorować się na ( grypę)
• look for - szukać 
• lay off - zwolnić kogoś zpracy
• make out - zrozumieć 
• make up for - rekompensować
• set off- wyruszyć w podróż
• turn out - okazać się 

7. Quiz 

Matura podstawowa - basic 

1. Dzisiaj
a) today                  b) yesterday                            c) tomorrow

2. z Anią
a) from                   b) with                                   c) for

3. dla Ani
a) from                   b) with                                   c) for

4. Wracam z dyskoteki
a) from                   b) with                                   c) for

5. Lubię ludzi którzy się uśmiechają
a)I like people smile
b) I like people smiling
c) I like people who smile

6. brać udział
a) invite                                  b) take part in                               c) advise

7. important
a) interesujacy                          b) ważny                                     c) powazny

8. wystraszony

a) tired                                      b) scared                                   c) worried

9. uczniowie są zainteresowani lekcja
a) students are interesting in the lesson
b) students are interested in the lesson

10. Oni muszą
a) they have
b) they have to

11. Lekcja była o
a) the lesson was for
b) the lesson was about

12. Troszczyć się o planete
a) take care of
b) look after
c) care about

13.Konkurs
a) course
b) competition
c) invitation

14 .injury
a) kontuzja              b) gips                       c) choroba

15. badać pacjenta
a) examine a patient                   b) check a patient                 c) ask a patient

16. ill
a) zmęczony                               b) chory                         c) znudzony

17 someone , no one , everyone

18 more, less

19. try , try on
20 . cosy
a) cudowny                      b) przytulny
21) lovely, amazing  area
a) cudowna okolica
b) cudowny krajobraz

22) the most
a)  najbardziej
b) najmniej

the least
23) landscape
a) sąsiedztwo
b) krajobraz

24) ich sasiedzi
a)their neighbours
b) our neighbours
c) his neighbours

25. angry , annoyed
a) zmartwiony
b) zdenerwowany

26. wystraszony
a) scared
b) sad

27. boisko
a) sadium
b) pitch

28) las
a) forest
b) river

29. sea
a) morze
b) gory

30) musze
a) mast
b) must

31. clothes
32. month, week, year
33. once, twice
34. big, small
35. size
36. I can't try on clothes
37. late
38. I lost my passport
39. accommodation
40. I am looking for accommodation
41. My car broke down , I was angry.
42. I will help you.
43. I will read the book tomorrow after/ before school.
44. I took part in a competition. I won. I was happy.
45. I am in Greece / France/ Italy . I am staying in a hotel. I am having fun.
46. The room service is rude and unhelpful.
47. I waited for him/ her 2 hours.
48. learn a language at a course
49. mark
50. pass / fail the exam
51. canteen
52. let's meet at the canteen
53. healthy food
54. look after a cat
55. my mum is ill, I must go to hospital
56. I must cancel the meeting
57. Can we meet next Monday at 6 in front of school ?
58. wedding, bride , groom , get married
59. environment, protect, sort rubbish , endangered species
60. headache, stomach ache, fever = high temperature , runny nose
61. crime , prison, criminal, punishment ,severe punishment
62. children, teenagers, adults, elderly people
63. look for a job, apply for a job
64. I am hardworking and responsible, ambitious, open-minded
65. scared, terrified
66. happy, over the moon
67.tired
68. sad, worried
69. I should, can, must,
70. I could, I couldn't
71. I had to
72. beautiful, wonderful, amazing, mesmerising
73. old, shabby, run-dwom, dark, gloomy, destroyed
74. cheap, expensive
75. old, young
75. useful
76. important
77. naughty, distruptive students
78. IT, history
79. washing machine, dishawasher
80. Monday, Tuesday
81. I am walking. I walk, I walked, I will walk
82. Do you walk, Are you walking , Did you walk ?
83. the name of the school, the colour of her eyes, the list of documents
84, art gallery, shopping mall, museum
85. I took part in charity action/ ecology campaign
86. I choose/ I reject
87. endangered species
88. protect the environmet
89. save energy
90. book about war


8. Matura ustna pytania

1.1.,Do young pe ople take active part in cultural events?

2.  Do young people get involved in charity action/ voluntary work/ ecology events?

3 What can be done to reduce global warming ?

4.  Do you agree that modern art  is very commercial?

5.      Is poetry still popular with young people?

6.      What makes fast food so popular ?

7.      Advantages and disadvantages of eating out

8.      Should the punishment fit the crime?

9.      Do you agree with the statement : Travel broadens the mind?

10.   What temporary jobs are popular with teens?

11.    How can you cope with stress?

12.   What is the influence/ impact of smoking on your health?

13.   How does the weather affect you?

14.   Can the room reflect the personality of its owner?

15.   The most useful invention.

16.   Why are  labour saving devices becoming so increasingly popular?

17.   What  can be done to curb/ combat/ decrease/ reduce crime?

18.   Why is it important to learn foreign languages?

19.   Is it important to take part in extracurricular classes?

20.  Your dream Job.

21.   How can we help the victims of natural disasters ?

22.  Would like to take part or have you ever taken part in an action to protect the environment : e.g  Clean up the World Campaign?

23.  What problems appear when you get older?

24.  What is the cause of the increase of crime among young people?

25.  The most serious/ appalling issues?

26.  How can we help the endangered species/ homeless/ unemployed/ needy/ poor/ disabled?

27.  Generation gap- discuss the problem

28.  Should we take up sport

29.  What to do to be fit and healthy? 

        9. "Zwierzaczki w klatkach "

• - captivity- niewola 
• - natural habitat- naturalne srodowisko
• - endangered species- gatunki zagrożone 
• - preserve, reserve, animal sanctuary - rezerwat 
• - protect- chronić 

- Animals should be treated with respect, should be given care, should be loved and should not be neglected . They should have responsible and caring guardians. 

- Tests on animals should be forbidden as/ because  they are inhumane and cruel. 

** advocacy for animal rights - obrona praw zwierzat 

** advocat for animal rights ( advoket) - obronca praw zwierzat 

bring awareness - uswiadamiac ( alernes) 

- Make people aware about the fact that animals are treated very badly / cruelty issues that animals face 

- a shelter volunteer- wolontariusz schrosniska dla zwierząt 

- irresponsible, inhumane guardians - nieodpowiedzialny, nieludzki opiekun 

- modern animal farms 

Animals raised , harvested in appalling conditions . Animals are confined in crowded cages  where they suffer greatly to be consequently eaten by ravenous (zarloczny) consumers.  
** spay procedure - sterylizacja 

more info https://veganoutreach.org/modernfarms/#chickenMeat

10. 

GRMAMMAR PODSTAWY NA ZALICZENIE!!!!

1. Who, which

- who- który, dla osób

- This is Mark who is a good lawyer.

- which - który, dla rzeczy

- This is this famous castle which was built in 14 th century

2. Przedimki 

A, an , the

a, an - jakiś

the - te, ta, konkretny, jedyny w swoim rodzaju

- She is a teacher.- jedna z wielu

- She is the teacher who explained the tenses to me.- tą, konkretną która

a, an - liczba pojedyncza, rzeczowniki policzalne

the, pojedyncza, mnoga, policzalne , niepoliczalne

This is an umbrella.

This a brolly.

These are new umbrellas.- w mnogiej nie stawiamy a, an

Give me money.- przed rzeczownikiem niepoliczalnym tez nie stawiamy

a przed spółgłoskami
an- przed samogłoskami( a, e, o, u , i , y)

!!!! the sky, the moon, the cinema, the stars, the earth  - the stawiamy przed rzeczownikami jedynymi w swoim rodzaju

ale 

at school, at hospital, at church ( są od tego wyjątki)

go home , go by plane, go by train

3. FEW, A FEW, A LITTLE, LITTLE

- few- niewiele- rzeczowniki policzalne

- A few- kilka - rzeczowniki policzalne

- Few people like German- niewielu

- A few people came and helped us with the prom  - kilku

- A little- trochę - rzeczowniki niepoliczalne

- Give me a little time to tidy the mess.-trochę

- Little- niewiele

- There is litlle salt left.niewiele

4. Czasy ( budowa czasów na stronie internetowej :

• Simple Present
• Present Continuous
• Simple Past 
• Simple Future 

5. Zaimki 

w dopełnieniu 

Podmiot –wykonawca czynności = I, you, He, she , występuje na początku zdania

np. I like them .

Dopełnienie  , me, you, Her, him nie wykonuje czynności , w zdaniu „występuje w dalszej części zdania”.

She likes him.  ( him zaimek w dopełnieniu) 

I –           me –     mnie, mną

You-      you-      ciebie, tobą

He-        him-      mu, jemu, go

She-      Her-       jej, nią

It-           it-           tego, to

We-       us-         nas, nam

You-      you-     was, wami

They-    them-   ich , nich

ü  Sarah likes Mark. She  likes him because he is sincere.  Sarah= she= podmiot, Mark=him=dopełnienie

ü  Mark likes Sarah. He likes her because she is help ful.Mark=He=podmiot, Sarah=Her=dopełnienie

6. Zaimki dzierżawcze 

my - mój

your- twój

his-jego

her- jej

its- jego,jej,tego -r.nijaki 

our- nasz

your-wasz

their- ich 

7. 

zaimki osobowe 

         I-ja

         you- ty

         she -ona

               he - on

               it- to, ono- r.nijaki

        we- my

       you-wy

       they ey- oni

8.

Przyimki 

on - na - położone na

On the table

on the floor

ale ! On the internet, on Tv , on holidays, on the trip

On Mondays

On 25 June

at the concert, at the meeting, at the stadium, at the post office

at 6

at midnight

at midday

at Christmas, at Easter , at New Year's Eve

In the room, in the fridge, in the classroom

in the morning, afternoon, evening

in spring

in June

in 1987

!!! in - za - in two years , in two weeks - za 2 lata 

under- pod

behind - za

in front of - przed

between - pomiędzy

above - nad

with - z - with Kate

from - z jakiegoś kierunku - from France 

9. dopełniacz - kogo. czego 

• of 
• This is the cover of their new album 
• What is the name of your school? 
• the list of the documents 

• apostrof ' s
• Greg's car
• Tomek's bike 
• Monique's pen 

10. THE MOST COMMON MISTAKES- NAJCZĘSTSZE BŁĘDY UCZNIÓW

ciekawostki : 

The most common mistakes

      I am going on the swimming pool .         błędne

      I am going to the swimming pool.           poprawne

      In next year I will redecorate my house.                             incorrect

      Next Year I will redecorate my house.  correct

      Please , send me a photo musician.       Incorrect

      Please , send me a photo of the musician .        correct

      Please , send me the  musician’s photo.              Correct

      I study hard.      correct

      I study hardly.  incorrect

      I hardly study.  Correct= ja prawie się nie uczę. Hardly= prawie nie

      Went with Sebastian to the zoo.             inCorrect

      I went with Sebastian to the zoo.           Correct

      Visted Mark yesterday.                               Incorrect

      We visited Mark yesterday.       Correct

!!! W języku angielskim wykonawca zawsze na I miejscu.

·         Ja poszedłem.  I went.

·         Ty odwiedziłeś. You visited.

      I was at a course language last summer.     incorrect

      I was at a language course last summer.     Correct

      A club drama            incorrect

      A drama club            correct

!!!. W języku angielskim przymiotnik na I miejscu .

Kur s angielskiego=English course

Tennis table= stół do tenisa

Table tennis= tenis stołowy

Dopełniacz  kogo, czego 

Mark's book-  książka Marka

students' works- prace uczniow

student's work- praca ucznia 

children's works- prace dzieci 

dla rodzaju nijakiego -of 

a photo of Artur Rojek 

the list of documents

11. Ciekawe konstrukcje gramatyczne pojawiające  się w Readingach

It is likely - jest prawdopodobne

It is not allowed- nie zezwala się , nie wolno 

You are supposed to - masz to zrobić, oczekuje się od ciebie

You are expected- masz to zrobić, oczekuje się od ciebie

Podobne zwroty

What is he like?- jaki ma chrakter

What does he look like?- jak wygląda

What does he like? - co lubi

12. Czasowniki modalne 

- should - powinienem 

I should sleep more.

- Can - umieć, móc , potrafić 

Can I have a trotilla, please? 

- mustn't - nie wolno 

You mustn't smoke here 

- must, have to - musieć 

I must see that movie.

You have to learn more. 

I had to learn more.

- may, might- móc 

It might rain.

13. Liczba mnoga rzeczwonika 

book - books 

watch - watches

box- boxes

fly- flies 

play- plays 

ale 

man- men

woman - women

child- children 

tooth- teeth

foot- feet